Rouke Broersma (1940 Amsterdam). Woont sinds 1975 in Bunne. Onderwijs-loopbaan (schoolmeester, leraar, pabo-docent) van 1960-2001. Publiceerde in de jaren zeventig: verhalen, gedichten (De Hoge Veluwe en andere toponiemen), een novelle en een roman (De put). In de jaren tachtig en negentig: onderwijspublicaties.

De afgelopen tien jaar:
1. Drèentse Schrieverij, een Drentse literatuurgeschiedenis en de bloemlezing Scheupers van de taol.
2. Essays en gedichten, onder andere in het tijdschrift Roet.
3. Publicaties over het Freinet-onderwijs en Freinet, waaronder Tony de Wees (de vertaling van een kinderboekje van Freinet, met autobiografische trekjes) en Célestin Freinet, een pedagoog voor onze tijd (vertaling van de Freinet-biografie van Michel Barré).



Aan de drukker en de etser
(en allen die over hun schouder meelezen)

4 Het zingen van Prévert

 

In de voorgaande stukjes heb ik een begin gemaakt met de beantwoording van de vraag: waarom zoveel vogels zoveel zinnen? Over zinnen en over vogels heb ik het gehad, maar er valt nog wel wat meer over de titel te zeggen. Ik wil er ook mee aangeven dat de bundel veelvormig en meerstemmig is, dat er stemmen van andere dichters in mijn werk meeklinken. Logisch, want niemand houdt het vol in een literaire isoleercel. Zo is in Het Puttertje de stem van Nijhoff duidelijk hoorbaar en in Lentepaar in Basho’s ven noem ik het bewonderde voorbeeld met name.

Soms zijn die andere dichters of gedichten nauwelijks waarneembaar, ook voor mezelf. Een enkele keer kom ik er pas veel later achter, als ik het gedicht herschrijf bijvoorbeeld. Twee dichters zijn prominent aanwezig in Zoveel vogels zoveel zingen, twee dichters die ik om verschillende redenen bewonder: de Ier Seamus Heany (1939) en de Fransman Jacques Prévert (1900-1977) . Van Heany heb ik één vogelgedicht en enkele veengedichten vertaald, van Prévert, onder de titel Het zingen van Prévert,


zeven vogelgedichten uit de bundel Paroles die in 1946 verscheen. In 1949 verscheen een pocket-editie in de legendarische reeks Le livre de poche (uitgeverij Gallimard). Die kocht ik toen ik een jaar of achttien was, omdat …, nee, dat is een verhaal apart. Het papier is inmiddels danig vergeeld, zeg maar verbruind, maar op de eerste pagina staat nog heel duidelijk de prijs, in potlood geschreven: NL 1.80, zegge: één gulden en tachtig cent!

Hieronder volgt een vertaling van Page d’écriture dat ik de titel Schoonschrift gaf, maar er valt ook wel iets te zeggen voor Schoolschrift. Of weet iemand een nog mooiere oplossing?

De grote uitgever Gallimard geeft voor het onderwijs een speciale serie uit genaamd 'folio benjamin'. In deze serie worden de leerlingen op een speelse wijze in contact gebracht met Franse en ook buitenlandse dichters. De deeltjes, uitgegeven in klein formaat zijn schitterend geillustreerd en in meerkleuren gedrukt. Stuk voor stuk juweeltjes, voor kinderen en volwassenen en vooral voor onderwijsgevenden.
Hieronder staan afgebeeld de voor en achterzijde van
Jacques Prévert:
Page d’écriture
met illustraties van de kunstenares Jacqueline Duhème.

SCHOONSCHRIFT

Twee en twee is vier
vier en vier is acht
acht en acht is zestien ...
Herhaal! zegt de meester
Twee en twee is vier
vier en vier is acht
acht en acht is zestien.
Maar zie de liervogel
vliegt voorbij in de lucht
het kind ziet hem
het kind hoort hem
het kind roept hem toe:
Redt mij
speel met mij
vogel!
Dan daalt de vogel neer
en speelt met het kind
Twee en twee is vier ...
Herhaal! zegt de meester
en het kind speelt
de vogel speelt met hem ...
Vier en vier is acht
acht en acht is zestien
en zestien en zestien wat is dat?
Dat is niks, zestien en zestien
en al helemaal
geen tweeëndertig
en ze gaan weg.
En het kind verstopt de vogel
in zijn lessenaar
en alle kinderen
luisteren naar zijn lied
en alle kinderen
luisteren naar zijn muziek
en acht en acht gaan op hun beurt weg
en vier en vier en twee en twee
ruimen het veld op hun beurt
en een en een zijn niet een en niet twee
een voor een gaan ze eveneens
En de liervogel speelt
en het kind zingt
en de leraar krijst:
Is het nou uit met die aanstellerij!
Maar alle andere kinderen
luisteren naar de muziek
en de muren van de klas
storten bedaard in elkaar.
En de ruiten worden weer zand
de inkt wordt weer water
de lessenaars worden weer bomen
het krijt wordt weer klif
de pen wordt weer vogel.
Vertaling van PAGE D' ÉCRITURE uit: Jacques Prévert, Paroles, Paris 1949